Traditionele vormen van strategiebepaling hebben een hoge vorm van arrogantie. Uitgangspunt is namelijk dat er een rol te spelen is in de toekomst en sterker nog, dat het bedrijf dan überhaupt nog zal bestaan. De bestaande organisatie en sector staat centraal en de strategie wordt zo de toekomst in gestretcht. Prima natuurlijk als de huidige rol nog relevant is in de toekomst en de bestaande dominante logica dan ook opgaat. De strategie wordt zo, zoals het zo mooi genoemd wordt, herijkt.
Deze statische manier van werken zorgt echter voor een groot probleem als de toekomst vraagt om een nieuw perspectief. We leven namelijk in een tijd waarin systemen elkaar steeds meer non-lineair beïnvloeden. Als voorbeeld, stikstof heeft een grote invloed op de huizenbouw, een gegeven waar 10 jaar geleden geen rekening mee werd gehouden bij statische strategievorming. En geopolitieke druk zorgt er in diverse landen voor dat stedelijke gebieden zelfvoorzienend moeten worden, wat de wijze van voedselvoorziening zal beïnvloeden. De non-lineaire invloeden tussen bijvoorbeeld sectoren, technologieën, samenlevingsvormen en maatschappelijke vraagstukken vragen om verkenning en het schetsen van mogelijke scenario’s en maken statische strategiebepaling zinloos.
De wereld verandert snel en meerdere scenario’s zijn mogelijk. Zeker is dat niemand weet welk scenario gaat uitkomen, maar het structureel verkennen ervan brengt een hoge waarde in de vorm van rijke inzichten. Door meerdere toekomsten in te beelden en de rollen te bepalen die dan relevant zijn, worden deze inzichten nog verder verrijkt. Hoe meer inzichten je krijgt, hoe beter je de koers voor je organisatie kunt bepalen. En hoe meer kansen en veranderingen je zult zien onderweg. Niets voor niets is strategic foresight nu van steeds grotere waarde.
Een hoog adaptief vermogen is cruciaal in sectoren waarin non-lineaire beïnvloeding hoog is. Het gaat uiteindelijk niet om de strategie die gekozen wordt, maar om het adaptieve vermogen. Snel kunnen zien en reageren zijn belangrijke competenties om voorop te lopen en niet hard voorbijgestreefd te worden.
Hoe snel en ver kun jij springen?
Auteur: Rob Adams